ഗൃഹനിര്‍മ്മാണ ഘട്ടത്തില്‍ ഏറ്റവും അവസാനം നടത്തുന്ന കര്‍മ്മങ്ങളില്‍ ഒന്നാണ് ഗൃഹപ്രവേശം. പല സ്ഥലങ്ങളിലും ഈ ചടങ്ങിന് ആചാരപരമായ ചില വ്യതിയാനങ്ങള്‍ കണ്ടുവരാറുണ്ട്. എങ്കിലും പൊതുവായി പാലിക്കപെടേണ്ട ചില രീതികളുണ്ട്. വാസ്തുശാസ്ത്രം അവ വ്യക്തമായി നിര്‍ദ്ദേശിച്ചിട്ടുമുണ്ട്.

ഏറ്റവും മികച്ച സമയമാണ് ഗൃഹപ്രവേശനത്തിനായി തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്. സാധാരണയായി മകരമാസത്തിനും കര്‍ക്കിടകമാസത്തിനുമിടയിലുള്ള ഒരു നല്ല സമയമാണ് ഗൃഹപ്രവേശനത്തിനായി തിരഞ്ഞെടുക്കുക. ദിവസവും സമയവും തീരുമാനിച്ചു കഴിഞ്ഞാല്‍ ആ ദിവസത്തിനു ഒരു ദിവസം മുന്‍പു തന്നെ പ്രാരംഭകര്‍മ്മങ്ങള്‍ ആരംഭിച്ചിരിക്കണം.

പ്രാരംഭസമയത്ത് പ്രധാനമായും ചെയ്യേണ്ട ഒന്നാണ് കുറ്റുപൂജ. ഗൃഹവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പണികളെല്ലാം തീര്‍ത്തശേഷം ശില്‍പി ഗൃഹത്തിനെ വീട്ടുടമയെ ഏല്‍പ്പിക്കുന്ന ചിടങ്ങാണ് കുറ്റുപൂജ. സാധാരണയായി തലേദിവസം രാത്രിയാണ് ഇത് നടക്കുക. കുറ്റുപൂജ ദിവസം ഭവനത്തിന്റെ നിര്‍മ്മിതിയില്‍ പങ്കെടുത്ത എല്ലാവരും ഒത്തുചേരും. ഗൃഹനാഥന്‍ സന്തോഷത്തോടെ ഏവര്‍ക്കും സമൃദ്ധമായ ഭക്ഷണം നല്‍കും. തുടര്‍ന്ന് പാരിതോഷികങ്ങളും യഥാവിധി നല്‍കും.

ആ രാത്രിയില്‍ തന്നെ വാസ്തുബലിയും, വാസ്തുപൂജയും, പഞ്ചശിര:സ്ഥാപനവും നടത്തണം. ഗൃഹവും ഗൃഹപരിസരവും പരിശുദ്ധമാക്കുവാനും, ഗൃഹത്തിന് ദോഷങ്ങളകറ്റി വാസ്തുബലം നല്‍കുവാനുമാണ് വാസ്തുബലി നല്‍കുന്നത്. വാസ്തുദേവനെ പ്രീതിപ്പെടുത്തുവാനുള്ളതാണ് വാസ്തുപൂജ.

ഗൃഹനിര്‍മ്മാണഘട്ടത്തിലുള്ള വൈകല്യ ദോഷങ്ങള്‍ മാറുന്നതിനാണ് പഞ്ചശിരഃസ്ഥാപനം നടത്തുന്നത്. സാധാരണയായി മൂത്താശാരിമാരാണ് ഈ പൂജകള്‍ നിര്‍വ്വഹിക്കുന്നത്.

ഗൃഹപ്രവേശദിവസം അതിരാവിലെതന്നെ ഗൃഹം വൃത്തിയാക്കണം. പുണ്യാഹം തളിച്ച് ശുദ്ധിവരുത്തണം. വീടും പരിസരവും കുരുത്തോലയും, പൂക്കളും കൊണ്ട് അലങ്കരിക്കുകയും, ഗേറ്റുണ്ടെങ്കില്‍ അവയുടെ തൂണുകളില്‍ കുലവാഴ കെട്ടുകയും ചെയ്യണം. തുടര്‍ന്ന് ക്ഷേത്ര തന്ത്രിയെകൊണ്ട് ഗണപതിഹോമം ചെയ്യണം. ഗൃഹത്തിലെ പ്രധാന വാതിലിനു മുന്നിലായി നിറപറയും, നിലവിളക്കും വയ്ക്കണം. 

കൃത്യമുഹൂര്‍ത്തത്തില്‍ തന്നെ ഗൃഹനാഥ നിലവിളക്കു കൊളുത്തേണ്ടതാണ്. ദീപം തെളിയിച്ചശേഷം കുടുംബാംഗങ്ങളോടും, അതിഥികളോടുമൊത്ത് ഗൃഹനാഥ വീടിനെ പ്രദിക്ഷണം വയ്ക്കണം. പാല്‍ നിറച്ച കുടവുമായി ഒരു കുടുംബാംഗം കൂടെയുണ്ടാകണം. പ്രദക്ഷിണശേഷം വലതു കാല്‍വച്ച് ഗൃഹത്തിനകത്തേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്ന ഗൃഹനാഥ വിളക്ക് കിഴക്ക് ദര്‍ശനമായി പൂജാമുറിയില്‍ വയ്ക്കണം. ഈ സമയങ്ങളത്രയും ഗൃഹനാഥയും, കുടുംബാംഗങ്ങളും ഇഷ്ടമൂര്‍ത്തിയോട് തങ്ങളുടെ എൈശ്വര്യത്തിനായി പ്രാര്‍ത്ഥിക്കണം. കുലദേവന്മാരും, ദേവതമാരും ഉണ്ടെങ്കില്‍ അവര്‍ക്ക് മുഖ്യസ്ഥാനം നല്‍കിവേണം പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുവാന്‍. 

അടുക്കളയില്‍ പ്രവേശിക്കുന്ന ഗൃഹനാഥ ഹോമകുണ്ഡത്തില്‍ നിന്നും എടുക്കുന്ന തീ കൊണ്ട് പാല്‍ കാച്ചണം. പശുവില്‍ നിന്നും നേരിട്ട് കറന്നെടുത്ത ശുദ്ധമായ പാല്‍ വേണം പാല്‍കാച്ചലിനായി ഉപയോഗിക്കേണ്ടത്. വിറക് അടുപ്പാണ് പാല്‍ കാച്ചലിന് അഭികാമ്യം. പാല്‍ കാച്ചുന്ന സമയത്ത് കുടുംബത്തിന്റെ എൈശ്വര്യത്തിനായി പ്രാര്‍ത്ഥിക്കണം. ശേഷം അതിഥികള്‍ക്കായുള്ള സദ്യ ആരംഭിക്കാം. വിശിഷ്ടമായ ഭക്ഷണം നല്‍കുന്ന അന്നദാനം എന്ന കര്‍മ്മം ഗൃഹവാസികള്‍ക്ക് നല്ല ഫലങ്ങള്‍ നല്‍കും.

ഗൃഹപ്രവേശനകര്‍മ്മം വളരെ പ്രാധാന്യത്തോടുകൂടി ചെയ്യേണ്ട ഒന്നാണ്. ഒരു കുടുംബം സമൃദ്ധിയോടുകൂടി ഒരായുഷ്‌ക്കാലം മുഴുവന്‍ ജീവിക്കാനുള്ളതാണ് അവര്‍ പണിയുന്ന ഗൃഹം. അതില്‍ വസിക്കാനുള്ള ആദ്യ പ്രവേശനം ആചാരവിധിപ്രകാരം ഭക്തിപുരസ്സരം നടത്തുകയാണെങ്കില്‍ തീര്‍ച്ചയായും ആ ഗൃഹത്തില്‍ സര്‍വ്വഐശ്വര്യങ്ങളും ഉണ്ടാകും.